PFAS zijn een combinatie van verschillende stoffen. Dit staat ook wel voor poly- en perfluoralkylstoffen. PFAS staat alom niet erg goed bekend. Dit heeft ermee te maken dat de stoffen bekend staan als giftige stoffen. Echter is dit niet helemaal het geval. In dit artikel geven we antwoord op de vraag: ‘Wat is PFAS en is het schadelijk voor mens en dier?’
Een aantal bekende voorbeelden van PFAS zijn GenX, PFOA (perfluoroctaanzuur) en PFOS (perfluoroctaansulfonaten). Deze PFAS kunnen bij bepaalde manieren gebruik een negatief effect hebben op het milieu en de gezondheid van mens en dier. Verderop in het artikel leggen we je exact uit wat deze vormen zijn en wat ze doen.
Wat zijn PFAS?
PFAS staat ook wel voor poly- en perfluoralkylstoffen. Dit zijn stoffen die van oorsprong niet in de natuur voorkomen. Daarom zijn het ook wel kunststoffen. Deze stoffen kunnen erg nuttig zijn voor ons mensen. Dit komt omdat ze verschillende prettige eigenschappen hebben, zoals het afstoten van water, vet en viezigheid.
Er zijn veel verschillende producten te vinden waarin PFAS verwerkt wordt. Zo worden PFAS veel gebruikt in smeermiddelen, voedselverpakkingen, blusmiddel, antiaanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica. Verder worden ze veel gebruikt in industriële processen en toepassingen.
Zijn PFAS schadelijk voor de gezondheid?
PFAS staat er bekend om dat het een negatief effect kan hebben op de gezondheid. Dit is in sommige gevallen ook zo, maar dit houdt niet direct in dat alle PFAS slecht zijn voor de gezondheid. Sommige PFAS hebben een aantal vervelende eigenschappen. Zo hebben deze de volgende eigenschappen:
- Breken nauwelijks af in de natuur
- Kunnen schadelijke effecten geven aan mens en milieu
- Verspreiden zich makkelijk
- Hopen zich op in je lichaam
Als de PFAS op een normale manier gebruikt worden, is er nooit wat aan de hand. Dit komt omdat je over het algemeen nauwelijks binnenkrijgt van deze stoffen. Vanuit de producten die daadwerkelijk voor klanten worden gemaakt, is het namelijk lastig om PFAS binnen te krijgen.
De zorgen van PFAS liggen ook vooral rondom het langdurig blootstelling aan PFAS. Het gevolg hiervan is te zien aan mensen die langdurig zijn blootgesteld aan deze stoffen. Dit zijn vaak mensen die dichtbij fabrieken wonen die PFAS snel en veel binnenkrijgen. Langdurige blootstelling kan voor veel problemen zorgen. Vooral voor zwangere vrouwen, baby’s en jonge kinderen zijn PFAS nog erg gevaarlijk.
PFOS
PFOS is ook wel een afkorting voor perfluoroctaansulfonaten. Dit is een kunststof die in de natuur lastig af te breken is. Deze stof heeft de eigenschap om water, vet en vuil af te stoten. PFOS is een stof die je veel tegen zult komen voor industrieel gebruik en blusmiddel.
PFOA
PFOA staat ook wel voor perfluoroctaanzuur. PFOA heeft een goede water en olie afstotende werking. Hierdoor is het een stof die je tegenkomt in bakpapier, vloerwas, textiel, tapijten, tapijtreinigers en pizzadozen. Verder is PFOA een belangrijk hulpmiddel tijdens het maken van PTFE of Teflon.
Door een fabriek in Dordrecht is er in een groot deel van Zuid-Holland PFOA in de bodem te vinden. Dit heeft een nadelig effect op het milieu in Zuid-Holland. Ook de mensen die in de omgeving van de fabriek wonen hebben hier een impact aan overgehouden.
PTFE
PTFE is een PFAS die niet schadelijk is voor de gezondheid. Dit is een stof die veel gebruikt wordt als antiaanbaklaag van pannen. Door de andere PFAS heeft PTFE ook een slechte naam gekregen. Echter is PTFE nauwelijks schadelijk en ook lastig schadelijk te maken. PTFE is ook wel Teflon.
PTFE kan alleen schadelijk zijn als de stof verhit wordt boven de 350 oC. Hierbij verbreken de verbindingen en komen er toxische fluorwaterstoffen vrij. Bij normaal gebruik onder de 260 oC van PTFE kan er helemaal niets gebeuren. Wel kunnen er tijdens het gebruik van metalen voorwerpen op een pan kleine stukjes PTFE vrij. Deze zijn zover bekend is niet schadelijk voor de gezondheid.
Het verminderen van blootstelling aan PFAS
Als je bang bent dat je nadelig beïnvloed wordt door PFAS, is het aan te raden om de blootstelling te verminderen. Dit kan gedaan worden door gewoon geen producten te kopen die gemaakt zijn van PFAS stoffen. Hierdoor draag je ook bij aan het verminderen van de uitstoot van de fabrieken die PFAS maken.
Doordat de uitstoot verminderd wordt, komt er ook minder PFAS terecht in de natuur. Hierdoor is de kans ook groter dat je minder te maken krijgt met PFAS uit drinkwater of voeding. Als je wilt weten of ergens PFAS inzit, is het mogelijk om dit zelf te vragen aan het desbetreffende bedrijf. Of gewoon even onze pagina lezen: Waar zit pfas in?
Of je begint de producten te bannen in je keuken met een traditionele anti-aanbaklaag. Hierbij kun je denken aan keukenapparatuur zoals een;
Vergeet trouwens ook niet je pannen.. 😉
PFAS betekenis begrippen
- PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen (kunststoffen)
- PFOS staat voor perfluoroctaansulfonaten (een vorm van PFAS)
- PFOA staat voor perfluoroctaanzuur (een vorm van PFAS)
- PTFE staat voor polytetrafluoretheen (een niet schadelijke vorm van PFAS/Teflon)
