Je kunt een studie publiceren in een vakblad zonder verder iets te doen. Maar als je wat aandacht wilt voor je belangrijke ontdekking – ook van andere wetenschappers – moet je een persbericht uitbrengen. En dat gebeurt vaak niet bij de meeste PFAS-studies.
Er is de laatste tijd veel geschreven over te hoge PFAS-concentraties in het milieu. Zo wordt in Nederland afgeraden om te veel vis uit de Westerschelde te eten vanwege de grote hoeveelheid per- en polyfluoralkylstoffen in het water. Daarbij wordt vaak vermeld dat niet duidelijk is hoe schadelijk PFAS precies is voor de gezondheid. Nu blijkt er veel meer over bekend te zijn dan veel media denken.
PFAS-studies hebben weinig impact
Een nieuwe studie laat zien dat wel 92 procent van de onderzoeken die aantonen dat PFAS gezondheidsschade veroorzaakt, verschijnen zonder persbericht. Daardoor krijgen ze weinig of geen aandacht van de media. En studies die weinig aandacht krijgen van de media worden ook weer minder vaak aangehaald door andere wetenschappers.
“Het is jammer dat zo’n klein deel van deze wetenschap het publiek bereikt”, zegt hoofdonderzoeker Rebecca Fuoco, directeur wetenschapscommunicatie van het Green Science Policy Institute. “Nieuwe studies die een sterk verband vinden tussen forever chemicals en serieuze gezondheidsproblemen zoals vroeggeboorte en kanker blijven onopgemerkt. Onderzoek dat verborgen blijft in wetenschappelijke vakbladen heeft maar een beperkt bereik en daardoor weinig impact.”
Een persbericht na afronding studie is cruciaal
De onderzoekers hebben 273 studies over de impact van PFAS op de gezondheid geanalyseerd, die tussen 2018 en 2020 zijn gepubliceerd. Van de PFAS-studies die een statistisch significant verband vonden met gezondheidsschade kregen die met een persbericht twintig keer meer media-aandacht dan die zonder bericht. Maar hier is het ding: slechts 8 procent van de studies verscheen met een persbericht.
De papers die zonder persbericht werden gepubliceerd, vonden bijvoorbeeld een verband tussen blootstelling aan PFAS en vroeggeboorte, eierstok- en borstkanker, osteoporose en diabetes. Deze studies kregen nauwelijks aandacht in de pers of op social media.
Het is niet de schuld van de media!
Hoewel de studie gericht was op PFAS-onderzoek, denken de onderzoekers dat dit net zo goed geldt voor andere onderwerpen. Een reden waarom onderzoekers vaak geen persbericht uitbrengen, is omdat ze denken dat het voor hun carrière geen nut heeft, maar dat is een misverstand. Uit deze nieuwe meta-analyse blijkt namelijk dat studies zonder persbericht ook veel minder vaak worden aangehaald door collega-wetenschappers.
Wat wetenschappers ook tegenhoudt, is de angst dat de media hun onderzoek zullen verdraaien, waardoor er fouten in de artikelen verschijnen of een studie te veel gehyped wordt. Maar ook daar zitten ze fout.
Eerdere onderzoeken toonden al aan dat de overdreven claims die soms in de media verschijnen meestal herleid kunnen worden tot het persbericht van de universiteit dat te hoog van de toren blaast. Het is dus belangrijk dat wetenschappers meer betrokken zijn bij het persbericht en ervoor zorgen dat de informatie daarin correct is. Andere factoren die een rol spelen, zijn een gebrek aan tijd en vaardigheden of een bepaalde visie op de rol van wetenschappers in de samenleving.
Publicatie is wetenschappelijke plicht
“Ik roep wetenschappers en universiteiten op om mediabereik te omarmen en te zien als een cruciaal onderdeel van het onderzoeksproces”, zegt onderzoeker Linda Birnbaum van Duke University. “Als wetenschappers hebben we informatie die kan leiden tot beter beleid, nieuwe medische behandelmethoden, innovaties in de industrie en nog veel meer. Het is onze verantwoordelijkheid om deze kennis te delen met een breed publiek.”
Onderzoeker Arlene Blum vindt zelfs dat de burger daar recht op heeft. “De meeste wetenschappelijke studies worden gefinancierd door de burger en die verdient het dan ook om de resultaten te weten van het onderzoek waarvoor hij betaalt”, zegt ze. “Met een persbericht en een communicatieplan kunnen wetenschappers de aandacht van de media trekken en zo hun bereik en de impact van hun werk vergroten.”
Het is dus hoog tijd dat wetenschappers uit hun ivoren toren komen en ervoor zorgen dat de wereld weet waar ze mee bezig zijn.
